پیشکسوت: در طیف وسیعی از تسلیحات موشکی ایران، میتوان موشکهایی با ویژگیهای متفاوت یافت، از برد و سرعت و اندازه گرفته تا طراحی و نوع برخورد به هدف. این طیف وسیع و متنوع میتواند انتخابهای متعددی در دست هر فرماندهی برای هدف قرار دادن اهداف دور و نزدیک شود.
یکی از موشکهای مهم و تاثیرگذاری که به دست متخصصان ایرانی ساخته شده و امروز در مراسمی تحویل نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد، موشک زمین به زمین و راهبردی قیام1 بود. با اینکه در نگاه اول چیز خاصی در قیاس با موشکهای دیگر درآن نمی بینیم اما اختلافاتی نیز دارد که با مقایسه آن با سایر موشکهای هم شکل و هم نوع میتوان به آن دست یافت.
یکی از مهمترین ویژگیهای این موشک استفاده از سوخت مایع است. در واقع استفاده از سوخت مایع به نوعی منسوخ شده است. زیرا دارای اشکلالات متعددی است که مهترین آنها این است که سوخت باید در زمان شلیک به موشک تزریق شود یعنی حدود نیم تا چند ساعت وقت لازم است که عملیات سوختگیری تکمیل و موشک آماده شلیک شود که در همین مدت شکار خوبی برای هواپیماهای مهاجم میتواند باشد.
در مقابل سوخت جامد در همان زمان تولید موشک شارژ شده و به همان صورت انبارداری میشود و در زمان لازم به سرعت میتوان آنها را لانچ و شلیک کرد. البته خود مقوله دردسرهای نگهداری موشکهای سوخت جامد بحث دیگری است که در این مقوله نمیگنجد.
با بررسی موشک قیام می بینیم که این موشک دارای سیستم سوخت مایع است که در قیاس با موشکهای سجیل و فاتح دارای تکنولوژی پایینتری است.
اما نگاهی به بدنه این موشک نشان میدهد که دارای بالچه نیست. یعنی در واقع خود موتور اصلی با تغییر رانش و یا همان Thrust vectoring اقدام به تغییر جهت میدهد.
در واقع تنها مزیت این موشک همین سیستم تغییر بردار رانش است. اگر روزی این توان تغییر بردار رانش و سوخت جامد با هم ترکیب شوند یک موشک مناسب ایجاد میشود. در واقع مهمترین ارزش سیستمهای موشکی به همین سوخت جامد و بردار تغییر رانش در یک سیستم به طور همزمان است.
صرفنظر از برد، دقت هدفگیری یا CEP، نوع سرجنگی به لحاظ ساده و یا چندگانه بودن، این موشک در واقع چیزی فراتر از سایر موشک های سوخت مایع ایران نیست. در واقع فناوری موشک سجیل با آن شتاب برخاستن از زمین و سوخت جامدش به مراتب پیشرفته تر از این موشک است. اما تجربه خوبی برای به کارگیری سیستم تغییر بردار رانش در کاربردهای دیگر به خصوص سیستمهای دفاع هوایی زمین به هواست. وجود یک سوخت جامد و سیستم بردار رانش از مهمترین پیش نیازهای ساخت سیستمی مانند اس-300 است که موشک به بدون نیاز به بالچه بتواند با شتاب بسیار بالایی تغییر مسیر دهد و در عین حال در اثر تنش بدنه آن از هم نپاشد.
این موشک در ترکیب موشکهای ایرانی علاوه بر آنکه توانایی ردیابی توسط سیتسمهای ضدموشکی را ندارد، به راحتی میتواند در رسیدن به هدف تغییر مسیر داده و با عبور از موانع موجود با دقت خوبی به هدف برخورد کند. امروزه در جهان موشکهای اندکی وجود دارند که بدون بالچه باشند و از سیستم بردار رانش استفاده کنند.